شهرداری به املاک مسکونی و تجاری که بدون نظارت مهندس ناظر ساخته شده باشند، گواهی پایان کار نمی‌دهد. از طرفی، اگر ساختمانی استانداردهای اولیه را نداشته باشد، امکان صدور سند نیز وجود نخواهد داشت. بنابراین اگر مالکی قصد انتقال سند، نوسازی یا تغییراتی در ملک داشته باشد، باید ابتدا برای دریافت تاییدیه‌ای با نظارت مهندس ناظر اقدام کند که به آن برگه استحکام بنا می‌گویند. در واقع این برگه، استحکام، استقامت و ایستایی سازه‌های قدیمی که بدون نظارت مهندس ناظر ساخته شدهاند را تایید می‌کند. باتوجه‌به اینکه تعداد بسیار زیادی از خانه‌های حاشیه شهرهای بزرگ (حتی تهران) معمارساز هستند، در این مقاله از وبلاگ بیت‌هوم به بررسی نحوه دریافت برگه تایید استحکام ساختمان و هزینه آن در سال 1404 می‌پردازیم.
برگه استحکام بنا چیست؟
برخی ساختمان‌های حواشی شهرها، توسط معمار و بدون نظارت مهندس ناظر ساخته می‌شوند. در چنین شرایطی، اگر شهر گسترش پیدا کند، این خانه‌ها در محدوده شهری قرار می‌گیرند؛ بنابراین مالک باید برای انتقال ملک، نوسازی، تخریب یا تغییر کاربری آن از شهرداری پایان کار بگیرد. اما چالش اصلی اینجاست که شهرداری به چنین املاکی، پایان کار نمی‌دهد؛ پس راهکار چیست؟
شهرداری هر شهر، بر اساس قوانین و با هدف رفع مسئولیت از سازمان خود، مالک را موظف به دریافت تاییدیه‌ای می‌کند که به آن برگه تایید استحکام بنا می‌گویند.
برای املاکی که اشاره شد، مالک باید فرم استحکام بنا را تکمیل کرده و سپس مراحل دریافت برگه تایید را انجام دهد. مهم‌ترین بخش از مراحل دریافت این تاییده به شرح زیر است:
- ارائه مدارک؛
- پرداخت هزینه برگه استحکام بنا؛
- مراجعه مهندس ناظر؛
- تایید استحکام بنا؛
- صدور پایان کار.
چرا باید برگه استحکام بنا گرفت؟
برگه استحکام ساختمان در واقع سندی است که توسط مهندس ناظر تدوین، تایید و صادر شده و تاییدی بر استحکام و ایستایی ساختمان برای سکونت است. به‌عبارت ساده‌تر، این برگه گواهی می‌کند که ساختمان مربوطه از نظر تمامی قوانین مربوط به شهرسازی و ساختمان‌سازی، مورد تایید و دارای استحکام لازم است و می‌تواند بارهای وارده را تحمل کند. این برگه مانند پایان‌کار، سندی مهم برای مالک است تا بتواند از امکانات زیر بهره‌مند شود.
- تعیین ارزش ملک: برگه استحکام ساختمان در زمان خرید و فروش ملک می‌تواند روی ارزش ملک تاثیر بگذارد.
- ثبت قانونی ملک: اگر ساختمانی پایان‌کار نداشته و معمارساز و بدون نظارت مهندس ناظر ساخته شده باشد؛ مالک بدون دریافت برگه استحکام نمی‌تواند برای ثبت سند اقدام کند.
- دریافت وام مسکن: در برخی موارد، بانک‌ها برای بعضی از املاک و بدون ارائه برگه استحکام ساختمان، تسهیلاتی مانند وام پرداخت نمی‌کنند.
- نوسازی و تغییر کاربری: مالک برای انجام هر نوع تغییراتی در ساختمان مانند بازسازی، تخریب طبقه و دیوار و ستون و اضافه کردن طبقه و موارد مشابه باید برگه استحکام ملک را دریافت کند.
دلایل اهمیت برگه تایید استحکام بنا برای شهرداری چیست؟
برگه استحکام ساختمان یکی از مدارک مهم در فرایندهای اداری و فنی شهرداری است. در ادامه دلایل اهمیت دریافت این برگه برای شهرداری بررسی می‌شود.
- اطمینان از ایمنی و پایداری بنا؛
- پیش‌شرطی برای صدور سند رسمی یا پایان‌کار؛
- جلوگیری از ساخت‌وسازهای غیرمجاز و تخلفات؛
- افزایش اعتبار و ارزش ملک.
چه خانه هایی باید برگه تایید استحکام بنا بگیرند؟
همان‌طور که اشاره شد؛ یکی از اصلی‌ترین املاکی که باید برگه استحکام بنا بگیرند، خانه‌های معمارساز و ساخته شده بدون نظارت مهندس ناظر هستند. اما لازم است بدانید که در موارد دیگری نیز مالک باید این برگه تاییدیه را دریافت کند که به شرح زیر هستند:
- املاک قدیمی و فاقد پایان‌کار که می‌خواهند گواهی پایان‌کار بگیرند.
- مالکانی که قصد اضافه کردن اسکوپ، اضافه و توسعه ملک قبلی را دارند.
- مالکانی که می‌خواهند طبقه‌ای را حذف کرده یا بخشی را از بنای قبلی کسر کنند.
- ملکی که بخشی از آن تخریب شده یا ریزش داشته است.
- مالکانی که قصد بازسازی ملک را داشته و حین این فرایند تغییراتی مانند جابه‌جایی دیوارها و حذف ستون‌ها رخ می‌دهد.
- مالک قصد تغییر کاربری ملک را از مسکونی به اداری و تجاری، از مسکونی به آموزشی، از مسکونی به کارگاهی و به‌العکس یا هر نوع تغییر کاربری دیگر دارد که با کاربری پایان‌کار قبلی مغایرت دارد.
- مهندس ناظر ملک دستور دریافت برگه استحکام بنا را داده است.
- مهندس ناظر ملک تغییر کرده است.
- وضع فعلی ملک با نقشه‌های مصوب سازه یا معماری مطابقت ندارد.
- پروانه ساخت ملک باطل شده و یا در مراحل تمدید قرار دارد.
- مالک قصد راه‌اندازی مراکزی مانند مهدکودک، مدرسه، خانه سالمندان، آموزشگاه، دانشگاه، باشگاه یا محیطی ورزشی را دارد.
- مهندس ناظر ملک در حال ساخت یا ملک رها شده، از کار انصراف داده یا فوت کرده باشد.
- مالک قصد انتقال سند را داشته و در نتیجه مالک جدید تمایل به دریافت برگه تایید استحکام بنا دارد.
مدارک لازم برای دریافت استحکام بنا چیست؟
مالک ساختمان برای دریافت برگه استحکام بنا باید مدارک زیر را آماده و در اختیار مهندس ناظر قرار دهد. تنها با ارائه مدارک کامل است که مهندس ناظر اقدامات لازم برای بررسی ایستایی و استحکام ساختمان را انجام داده و در نهایت گواهی استحکام بنا را صادر خواهد کرد.
مدارک دریافت استحکام بنا
- کپی از مدارک شناسایی مالک یا وکیل رسمی او؛
- کپی از سند ملک؛
- عکس از وضعیت فعلی ملک؛
- پایان‌کار قبلی ملک (در صورت وجود).
استانداردهای استحکام بنا سال 1404 کدامند؟
آیین‌نامه‌ها و استانداردهای استحکام بنا در سال 1404 به شرح زیر هستند:
استانداردهای ملی
برای گرفتن برگه استحکام بنا، باید استانداردهای ملی رعایت شود؛ این استانداردها شامل موارد زیر هستند:
- مبحث نهم مقررات ملی ساختمان؛
- مبحث دهم مقررات ملی ساختمان.
استانداردهای بین‌المللی
علاوه‌بر استانداردها و آیین‌نامه‌های ملی، استانداردهای بین‌المللی نیز باید در ساخت هر بنایی رعایت شود. این استانداردها به شرح زیر هستند:
- استاندارد Eurocode؛
- استاندارد ISO.
آیین‌نامه فولاد
آیین‌نامه فولاد در واقع روش‌های طراحی سازه‌های فولادی را تعیین می‌کند و در نتیجه به‌عنوان مرجعی برای طراحی و ساخت سازه‌های فولادی استفاده می‌شود.
آیین‌نامه بتن
در آیین‌نامه بتن، روش‌های آزمایش، تولید و استفاده از بتن برای ساخت بنا مشخص شده است؛ بنابراین این استاندارد باید برای طراحی و ساخت سازه‌های بتنی استفاده شود.
آیین‌نامه 2800
آیین‌نامه 2800، دستورالعمل‌های طراحی و ساخت ساختمان‌ها در برابر زلزله را تعیین کرده و مهم‌ترین آیین‌نامه برای دریافت برگه استحکام بنا است.
مراحل دریافت برگه تایید استحکام بنا
نحوه دریافت برگه استحکام ساختمان به شرح زیر است:
تکمیل فرم استحکام بنا
مالک ساختمان با ارائه مدارک برای تکمیل فرم استحکام بنا اقدام می‌کند.
بازدید مهندس ناظر از ملک
مهندس ناظر (دارای پرونده اشتغال به‌کار مهندسی) بازدید اولیه از ملک را انجام می‌دهد.
تشکیل پرونده برگه تایید استحکام بنا
مهندس ناظر، مدارک لازم که در بخش قبلی مقاله بررسی شد را بررسی کرده و تشکیل پرونده استحکام بنا می‌دهد.
تهیه گزارش و ثبت توسط مهندس ناظر
مهندس ناظر، گزارشی از ملک تهیه کرده و آن را در دفاتر خدمات الکترونیک شهر ثبت خواهد کرد.
مجوز استحکام بنا
با آماده‌شدن برگه استحکام بنا، مهندس ناظر آن را مهر و امضا می‌کند. البته به گواهی امضای مالک یا وکیل رسمی او در دفتر اسناد رسمی نیز نیاز خواهد بود. در واقع این مرحله، مجوز شروع عملیات استحکام بنا است.
تدوین گزارش پایان‌کار توسط مهندس ناظر
گزارش پایان‌کار توسط مهندس ناظر تنظیم و تدوین می‌شود.
ثبت سیستمی برگه استحکام بنا
گزارش پایان‌کار ملک به‌همراه برگه استحکام بنا به دفتر خدمات الکترونیک ارائه می‌شود تا به‌صورت سیستمی در سامانه ثبت شوند.
دریافت مالیات بر ارزش افزوده ملک
مالک باید مالیات بر ارزش افزوده ملک را پرداخت کند.
تحویل برگه به مالک
با پرداخت مالیات بر ارزش افزوده توسط مالک، برگه سبز اتمام عملیات ساختمانی توسط ناظر به مالک تحویل داده می‌شود.
بازدیدهای مهندس ناظر برای صدور برگه استحکام بنا
مهندس ناظر برای صدور برگه استحکام بنا باید بازدیدهای متعددی از ملک انجام دهد که به شرح زیر هستند:
- بررسی مدارک؛
- بررسی ایستایی و استحکام بنا باتوجه‌به مدارک، نقشه‌ها و شواهد موجود؛
- دستور و ابلاغ انجام آزمایش‌های لازم برای تایید استحکام بنا به مالک (در صورت نیاز)؛
- بازدید از چاه‌های بنا؛
- بازدید از محل خروج آب باران از بنا (شامل پشت‌بام و دیگر بخش‌های ساختمان)؛
- بازدید بنا برای بررسی شکست دیوار و سقف و کف، ترک بخش‌های مختلف بنا و ریزش آن‌ها؛
- بازدید از پله‌ها، نرده‌ها، پنجره‌ها و جان‌پناه‌ها؛
- بازدید از درب ورودی، سیم‌کشی‌های برق، نرده‌های حفاظ‌ها، لوله‌کشی آب، لوله‌های گاز و شیرآلات در ملک تخلیه شده؛
- بررسی انواع سنگ در ساختمان شامل سنگ‌های قرنیز پشت‌بام، سنگ‌های آب‌چکان و سنگ‌های نمای ساختمان برای ارزیابی تغییررنگ، شُل‌شدن یا افتادگی آن‌ها.
تعرفه برگه تایید استحکام بنا 1404 چقدر است؟
تعرفه برگه استحکام بنا سالانه تعیین شده و عوامل متعددی در مبلغ آن تاثیر دارند. در واقع این مبلغ به‌عنوان تعرفه نظارت برای بررسی و تایید استحکام بنا توسط مهندس ناظر دریافت می‌شود؛ بنابراین نرخ آن مصوب بوده و توسط سازمان نظام مهندسی کشور تعیین خواهد شد.
جدول تعرفه استحکام بنا 1404
| رشته یا گروه ساختمانی | الف (1 تا 2 طبقه) | ب (3 تا 5 طبقه) | ج (6 تا 7 طبقه) | د (8 تا 10 طبقه) | د (11 و 12 طبقه) | د (13 تا 15 طبقه) | د (16 طبقه و بالاتر) | ||||
| هماهنگ‌کننده | 82,0378 | 123,877 | 179,879 | 230,066 | 292,520 | 345,245 | 345,407 | ||||
| عمران |
|
870,612 | 1,014,517 | 1,156,426 | 1,306,032 | 1,604,856 | 1,659,143 | ||||
| معماری | 607,015 |
|
983,468 | 1,159,489 | 1,318,448 | 1,723,448 | 1,736,939 | ||||
| تاسیسات مکانیکی | 360,148 | 474,952 | 564,071 | 669,442 | 852,469 | 1,085,699 | 836,946 | ||||
| تاسیسات برقی |
|
355,990 | 458,172 | 560,429 | 660,429 | 850,126 | 780,126 | ||||
| جمع | 1,979,049 |
|
|
3,775,346 | 4,429,892 | 5,609,062 | 5,943,243 |
تعرفه خدمات جدول فوق به ریال است.
دلایل عدم تایید استحکام بنا چیست؟
عدم تایید استحکام بنا به دلایل متعددی رخ می‌دهد که شرح زیر هستند:
ساختمان‌های قدیمی بدون پایان‌کار
برخی از ساختمان‌های قدیمی که شرایط زیر را دارند، ممکن است برگه تایید استحکام بنا را دریافت نکنند:
- پایان‌کار دریافت نکرده است.
- زیرنظر مهندس ناظر ساخته نشده است.
تغییر کاربری یا اضافه بنا
ساختمان‌هایی که اضافه بنا داشته یا تغییر کاربری داده‌اند باید تاییدیه استحکام بنا داشته باشند در غیراین‌صورت، شهرداری گواهی پایان‌کار را صادر نخواهد کرد.
عدم نظارت مهندس ناظر
در شرایطی که ساختمانی بدون نظارت مهندس ناظر ساخته شده باشد، ممکن است برگه تایید استحکام بنا برای آن صادر نشود.
چطور اعتبار برگه استحکام بنا را بررسی کنید؟
تشخیص اعتبار و اصالت برگه تایید استحکام بنا برای هر مالکی، اهمیت ویژه‌ای دارد؛ چون این سند می‌تواند ایمنی ساختمان و اعتبار فنی آن را تضمین کند. اما متاسفانه برخی از افراد برای دریافت برگه جعلی استحکام بنا یا برگه‌های ناقص اقدام می‌کنند که در این شرایط مشکلات قانونی زیادی برای آن‌ها پیش می‌آید. بنابراین در ادامه، مهم‌ترین معیارهای ارزیابی اصالت برگه استحکام ساختمان بررسی می‌شود.
- مهر و امضای مهندس ناظر: برگه استحکام ساختمان باید توسط مهندس ناظر دارای پروانه اشتغال از سازمان نظام مهندسی کشور امضا و مهر شود.
- استعلام شماره پروانه مهندس ناظر: برای تایید اعتبار برگه استحکام بنا باید شماره پروانه مهندس ناظر از سازمان مهندسی کشور استعلام شود.
- تاریخ بازدید و گزارش فنی: برگه استحکام ملک باید دارای تاریخ بازدید و تاریخ دقیق تدوین گزارش فنی باشد.
- عکس‌های میدانی و جزئیات ملک: گزارش برگه استحکام ساختمان باید دارای جزئیات اجرایی و عکس‌های میدانی از وضعیت سازه باشد.
مدت اعتبار برگه استحکام بنا چقدر است؟
مدت اعتبار برگه تایید استحکام بنا معمولا بین 6 ماه تا 1 سال است. لازم است بدانید که در صورت ایجاد تغییری در سازه، مالک باید مجددا برای دریافت برگه استحکام اقدام کند.
آیا می‌توان برگه استحکام بنا برای ساختمان با تغییرات غیرمجاز گرفت؟
در صورتی که ساختمان دارای تغییرات غیرمجاز یا تخلف ساختمانی باشد؛ مالک برای دریافت برگه استحکام ملک باید به کمیسیون ماده 100 شهرداری مراجعه کنید. این کمیسیون پس از بررسی‌های لازم، جریمه‌ای برای مالک تعیین خواهد کرد. پس از پرداخت جریمه و اقدامات ابلاغی از سوی شهرداری، مالک می‌تواند برای دریافت برگه تاییدیه استحکام بنا اقدام کند.
تفاوت برگه استحکام بنا با پروانه ساخت چیست؟
پروانه ساخت، مجوزی برای شروع عملیات ساختمانی است؛ اما برگه استحکام ساختمان، تاییدیه‌ای است که ایستایی، سلامت و استحکام سازه‌ای که قبلا ساخته شده را ارزیابی و تایید می‌کند.
خرید خانه‌ای جدید بدون نیاز به برگه استحکام بنا از بیت‌هوم
اصولا املاکی که به‌صورت معمارساز و بدون نظارت مهندس ناظر ساخته شده و پس از مدتی وارد محوطه شهری شدهاند، نیاز به برگه استحکام بنا دارند. اما همان‌طور که در این مقاله اشاره شد، املاک با شرایط دیگری نیز ممکن است به این تاییدیه نیاز داشته باشند. باتوجه‌به اینکه مراحل تشکیل پرونده و بازرسی و تدوین گزارش زمان‌بر بوده و هزینه زیادی نیز دارد، پیشنهاد می‌شود به‌جای خرید خانه‌هایی که تاییدیه استحکام ندارند، برای خرید متری خانه از بیت‌هوم اقدام کنید؛ چون تمامی واحدهای ساخته شده و در حال ساخت زیر نظر بیت‌هوم کاملا استاندارد بوده و زیرنظر مهندس ناظر و شهرداری ساخته می‌شوند.
