زمانی‌که برای ثبت معامله ملک به بنگاه مراجعه می‌کنید، مشاور املاک موظف است برای معامله کد رهگیری اختصاصی دریافت کند. چون امضای مبایعه‌نامه یا اجاره‌نامه به‌صورت کتبی به‌تنهایی کافی نبوده و برای یک معامله قانونی، دریافت کد رهگیری املاک الزامی است. از طرفی، بر اساس قانونی که از سال 1387 در کشور اجرایی شده، مبایعه‌نامه و اجاره‌نامه تنها زمانی اعتبار قانونی دارند که در سامانه ثبت معاملات املاک و مستغلات کشور ثبت و برای آن کد رهگیری 13 رقمی صادر شود.
این کد 13 رقمی روند معامله را کاملا قانونی کرده و خریدار و فروشنده در صورت بروز هرگونه مشکلی می‌توانند با استفاده از کد رهگیری ملک نسبت به شکایت و پیگیری حقوق خود در مراجع قضایی اقدام کنند. باتوجه‌به اهمیت و ضرورت دریافت کد رهگیری خانه، در این مقاله از بیت‌هوم به بررسی تمامی جزئیات مربوط به شرایط، مدارک لازم و مراحل دریافت کد رهگیری ملک در ایران می‌پردازیم تا معامله‌ای قانونی و از هر نظر مطمئن داشته باشید.
کد رهگیری املاک چیست؟
کد رهگیری املاک، کدی 13 رقمی است که بنگاه‌ها (مشاوران املاک) برای ثبت قانونی معاملات انجام شده، ملزم به دریافت آن از طریق سامانه ثبت معاملات املاک و مستغلات کشور هستند. این کد رهگیری، سندی رسمی و معتبر است که به فروشنده و خریدار اطمینان می‌دهد معامله کاملا قانونی و با توافق کامل طرفین انجام شده است. علاوه‌براین، چون برخی افراد سودجو برای فروش یک ملک به چند نفر اقدام می‌کنند، کد رهگیری مسکن از کلاهبرداری و سوءاستفاده در انواع معاملات ملکی جلوگیری کرده و باعث آسودگی‌خاطر طرفین معامله نیز خواهد شد.
دریافت کد رهگیری ملک نه‌تنها برای طرفین معامله مزایای زیادی دارد، بلکه باعث افزایش شفافیت و اطمینان در معاملات املاک برای دولت نیز خواهد شد. بنابراین این کد به خریدار و فروشنده یا مالک و مستاجر کمک می‌کند تا به‌راحتی اطلاعات مورد نیاز در مورد معامله را بررسی و تایید کنند. از جمله ویژگی‌های مهم کد رهگیری ملک می‌توان به‌موارد زیر اشاره کرد.
- یکتا بودن کد رهگیری ملک: هر کد رهگیری 13 رقمی به‌صورت یکتا به هر قولنامه یا معامله ملک اختصاص داده می‌شود. با وجود چنین کد اختصاصی و منحصربه‌فردی، معاملات در سامانه املاک و مستغلات کشور قابل رصد و پیگیری هستند.
- ارسال پیامکی کد رهگیری برای فروشنده و خریدار: پس از ثبت معامله در سامانه معاملات و املاک کشور توسط کارشناس معاملات ملکی، کد رهگیری اختصاصی برای طرفین پیامک می‌شود. به‌این‌ترتیب، فروشنده و خریدار از ثبت قانونی معامله مطمئن شده و به‌راحتی می‌توانند اطلاعات مرتبط با این توافق را در سامانه بررسی کنند.
- کد اختصاصی QR و هولوگرام: جهت اطمینان از اصالت هر نسخه از قرارداد ثبت شده در سامانه معاملات املاک و مستغلات کشور، یک QR کد در بالای قرارداد چاپ و برچسب هولوگرام نیز به صفحات قرارداد الصاق خواهد شد.
- دریافت رایگان کد رهگیری: دریافت کد رهگیری املاک رایگان بوده و با انعقاد قراردادهای الکترونیکی اجاره نیز دریافت آن امکان‌پذیر است.
نحوه دریافت کد رهگیری املاک چگونه است؟
کد رهگیری املاک معمولا توسط بنگاه معاملات ملکی دریافت می‌شود. برای این کار، کارشناسان این بنگاه‌ها باید وارد سامانه ثبت معاملات املاک و مستغلات کشور به نشانی الکترونیکی www.iranamlaak.ir شوند. کارشناسان این بنگاه‌ها پس از توافق اولیه بین طرفین معامله، باید با دریافت کد رهگیری از طریق این سامانه، معامله را به‌صورت قانونی ثبت و سپس یک نسخه چاپی از قرارداد را با کد رهگیری ملک در اختیار خریدار و فروشنده قرار دهند.
البته اگر معامله از نوع اجاره ملک باشد، مالک و مستاجر نیز می‌توانند با مراجعه به سامانه ثبت قرارداد اجاره مسکن به نشانی www.khodnevis.mrud.ir نسبت به دریافت کد رهگیری اقدام کنند.
مراحل دریافت کد رهگیری املاک توسط مشاورین ملک
1-ورود به سامانه: مشاورین املاک باید پس از اینکه توافق اولیه بین طرفین معامله حاصل شد، با ورود به سامانه www.iranamlaak.ir نسبت به ثبت شرایط و اطلاعات معامله و دریافت کد رهگیری املاک اقدام کنند. برای این کار، پس از ورود به صفحه اول این سایت باید روی گزینه «ورود به سامانه» کلیک کنید.
در این بخش، پس از وارد کردن نام‌کاربری و رمز عبور اختصاصی، باید کد امنیتی را وارد کرده و سپس روی گزینه «ورود» کلیک کنید تا وارد صفحه اختصاصی شوید.
درخواست کد رهگیری: پس از ورود به صفحه اختصاصی مشاور املاک، باید اطلاعات مربوط به ملک وارد شود تا سامانه پس از بررسی این اطلاعات، یک کد رهگیری 2-13 رقمی صادر کند.
3-بررسی و تایید درخواست کد رهگیری: سامانه معاملات املاک و مستغلات کشور، درخواست‌ها را بررسی کرده و پس از تایید صحت اطلاعات وارد شده، کد رهگیری صادر خواهد شد. لازم است بدانید که برای دریافت کد رهگیری در بنگاه، ارائه مدارک شناسایی طرفین معامله الزامی است.
4- ارائه نسخه چاپی به طرفین معامله: پس از ثبت اطلاعات در سامانه و صدور کد رهگیری، باید قرارداد در 3 نسخه پرینت گرفته شود. یک نسخه از این قرارداد به هر کدام از طرفین ارائه شده و نسخه سوم نیز به‌عنوان سند اجرای معامله نزد بنگاه باقی می‌ماند. نکته مهم اینجاست که بالای صفحات هر یک از این قراردادها باید یک بارکد دوبعدی یا QR کد وجود داشته باشد که با استفاده از بارکدخوان می‌توان اطلاعات آن را اسکن کرد. اطلاعات این بارکد دوبعدی شامل مشخصات معامله مانند آدرس دقیق ملک، مشخصات هویتی طرفین معامله و موارد دیگر خواهد بود.
مدارک مورد نیاز برای دریافت کد رهگیری ملک کدامند؟
برای انجام هرگونه معامله‌ای (خرید، اجاره و رهن) در بنگاه‌های املاک، همراه داشتن مدارک هویتی طرفین معامله و اسناد مربوط به ملک جهت دریافت کد رهگیری املاک ضروری است. مشاورین املاک برای ثبت قانونی معامله در سامانه ثبت معاملات املاک و مستغلات کشور برخی مدارک را از طرفین دریافت می‌کنند که به شرح زیر هستند.
- اصل مدارک هویتی طرفین معامله مانند کارت ملی هوشمند و شناسنامه؛
- کارت اقامت برای اتباع خارجی؛
- اصل مدارک مالکیت ملک شامل سند تک برگی، قولنامه، بنچاق و هر سند مرسوم دیگری؛
- ارائه وکالت‌نامه، گواهی انحصار وراثت و سایر مدارک مشابه برای معامله ملک در صورت عدم حضور مالک اصلی؛
- ارائه تاییدیه کدپستی.
آیا دریافت کد رهگیری املاک هزینه دارد؟
یکی از سوالات متداولی که در مورد دریافت کد رهگیری خانه مطرح می‌شود این است که «آیا دریافت کد رهگیری ملک هزینه دارد یا رایگان است؟»
لازم است بدانید که طبق اعلام رسمی رئیس اتحادیه مشاوران املاک ایران، نباید مبلغی برای اخذ کد رهگیری ملک از طرفین معامله در زمان حضور در دفاتر مشاور املاک دریافت شود. بنابراین بنگاه‌های معاملات ملکی تنها مجاز به دریافت حق‌الزحمه بر اساس تعرفه مصوب شده توسط دولت هستند.
اما کارشناسان و مشاوران ملک برای ثبت اطلاعات معامله در سامانه املاک و مستغلات کشور باید مبلغی برای صدور کد رهگیری پرداخت کنند. تعرفه این خدمات طبق مصوبات دولتی برای انواع کد رهگیری مبایعه‌نامه، اجاره‌نامه، انتقال سرقفلی و سایر موارد متفاوت خواهد بود.
چرا دریافت کد رهگیری املاک برای اجاره‌نامه ضروری است؟
در سال‌های اخیر با افزایش نرخ اجاره‌بهای خانه در سراسر کشور، بسیاری از مردم برای تامین ودیعه مسکن مجبور به دریافت وام شده‌اند. طبق قانون، اگر برای اجاره مسکن و تامین هزینه ودیعه آن قصد دریافت وام را داشته باشید، ارائه کد رهگیری خانه اجاره شده به بانک الزامی است.
برخی از بنگاه‌های معاملات ملکی برای صدور این کد رهگیری درخواست مبالغ زیادی از مستاجران می‌کنند یا صاحبان املاک به‌عنوان موجر در زمان تنظیم اجاره‌نامه از دریافت این کد رهگیری خودداری می‌کنند که این موضوع مشکلات زیادی را برای مستاجران در زمان دریافت وام ایجاد کرده و کاملا غیرقانونی است.
دولت برای برطرف کردن این مشکل سامانه‌ای اختصاصی به نشانی www.khodnevis.mrud.ir طراحی کرده تا مستاجران بتوانند بدون پرداخت هزینه، اجاره‌نامه را ثبت و کد رهگیری ملک را دریافت کنند. لازم است بدانید که مشاوران املاکی که در زمان معامله از دریافت کد رهگیری مسکن خودداری کنند، بر اساس قانون به پرداخت جریمه‌های سنگین یا حتی باطل شدن جواز کار محکوم خواهند شد. دادگاه نیز در صورت نداشتن کد رهگیری ملک اجاره شده، به مالکان این املاک اجازه دریافت حکم تخلیه را نخواهد داد.
چطور کد رهگیری املاک قولنامه‌ای دریافت کنید؟
دریافت کد رهگیری از سامانه املاک و مستغلات کشور برای املاک قولنامه‌ای نیز امکان‌پذیر است و بنگاه‌ها در زمان نوشتن قولنامه می‌توانند با مراجعه به این سامانه برای ثبت اطلاعات معامله اقدام و کد رهگیری 13 رقمی ملک قولنامه‌ای را دریافت کنند. با این کار، یک کد رهگیری مسکن به‌عنوان شناسه‌ای یکتا در سامانه ثبت معاملات املاک و مستغلات کشور به قولنامه اختصاص پیدا می‌کند. با استفاده از این کد، امکان استعلام و شناسایی قراردادهای قولنامه‌ای معاملات املاک نیز وجود خواهد داشت. بنابراین برای این نوع املاک نیز می‌توان به‌صورت کاملا قانونی معاملات را انجام داد. چون بسیاری از مردم از معامله ملک‌های قولنامه‌ای یا بدون سند واهمه دارند.
نحوه استعلام کد رهگیری املاک چگونه است؟
هر یک از طرفین معامله پس از ثبت قرارداد در سامانه می‌توانند با استفاده از کد رهگیری 13 رقمی خود و با مراجعه به سایت ثبت معاملات املاک و مستغلات کشور به نشانی www.iranamlaak.ir برای استعلام کد رهگیری و قرارداد ملک اقدام کنند. مراحل استعلام کد رهگیری مسکن به شرح زیر است.
- پس از ورود به این سامانه، از قسمت «خدمات» در صفحه اصلی سایت گزینه «استعلام کد رهگیری» را انتخاب کنید.
- در صفحه جدیدی که باز می‌شود، با نوشتن کد ملی و کد رهگیریمی‌توان وضعیت ثبت معامله را پیگیری کرد.
توجه کنید که اگر اطلاعات وارد شده در این مرحله صحیح باشد، قرارداد مورد نظر نمایش داده شده و امکان چاپ یک نسخه از آن برای طرفین قرارداد نیز وجود دارد.
مزایای کد رهگیری املاک چیست؟
کد رهگیری ملک روند معاملات املاک را کاملا قانونی کرده و از اتفاقاتی مانند فروش یا اجاره ملک به چندین نفر در یک زمان جلوگیری می‌کند. با استفاده از این کد یکتا، طرفین معامله می‌توانند به‌راحتی از صحت قرارداد مطمئن شوند بنابراین دیگر نگرانی برای تقلب در معامله وجود نخواهد داشت. همچنین با داشتن این کد رهگیری، طرفین معامله خرید و فروش یا اجاره می‌توانند به‌صورت آنلاین تمامی اطلاعات مربوط به معامله را مشاهده و بررسی کنند. اطلاعات اختصاصی هر معامله معمولا شامل موارد زیر است.
- ثمن معامله؛
- شرایط پرداخت؛
- مشخصات طرفین؛
- اطلاعات مربوط به ملک؛
- موعد مقرر تحویل ملک یا حضور در دفترخانه.
اما اطمینان از ثبت معامله و جلوگیری از کلاهبرداری تنها بخشی از مزایای دریافت کد رهگیری مسکن است. از دیگر مزایای دریافت این کد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- حفظ منافع طرفین قرارداد با افزایش امنیت معاملات ملکی؛
- ایجاد یک پایگاه داده معتبر و قابل استناد برای تحلیل آماری بازار املاک و مستغلات کشور؛
- کمک به افزایش درآمدهای مالیاتی دولت با ثبت هر کد رهگیری؛
- جلوگیری از کلاهبرداری و فروش یا اجاره یک ملک به چندین نفر؛
- امکان رهگیری ثبت معامله املاک توسط طرفین قرارداد در هر زمانی؛
- ارائه قراردادی با کد یکتا و هولوگرام به فروشنده و خریدار.
دریافت کد رهگیری املاک؛ تضمینی برای معامله قانونی ملک
کد رهگیری املاک یک شناسه یا کد منحصربه‌فرد برای هر معامله‌ای است که پس از ثبت اجاره‌نامه یا مبایعه‌نامه در سامانه ثبت معاملات املاک و مستغلات کشور صادر خواهد شد. کد رهگیری ملک نقش بسیار مهمی را در فرآیند معاملات انواع املاک ایفا می‌کند چون از تقلب در معامله و کلاهبرداری جلوگیری کرده و به طرفین (خریدار و فروشنده) اطمینان می‌دهد که معامله قانونی انجام شده است. این کد 13 رقمی به طرفین معامله این امکان را می‌دهد تا با اطمینان بیشتری نسبت به اصالت و اطلاعات مربوط به ملک، معامله را انجام دهند. از طرفی کد رهگیری مسکن باعث افزایش شفافیت در فرآیند معاملات املاک کشور نیز شده و به دولت امکان بررسی روند معاملات به‌صورت آنلاین را خواهد داد. باتوجه‌به اهمیت و ضرورت دریافت این کد، اگر قصد انجام هرگونه معامله ملکی را دارید، حتما از مشاور املاک خود بخواهید کد رهگیری املاک را دریافت کند تا معامله به‌صورت قانونی ثبت شود.
